TIK Bardejov

Od rynku do źródła
Pieszy spacer z bardejowskiego placu Radničné námestie do źródeł leczniczych w Bardejowie-Zdrój (słow. Bardejovské Kúpele) w powolnym tempie trwa około jednej godziny. Po czerwonym szlaku dotrzesz do miejsca, którędy prowadziła stara droga, którą kiedyś mieszkańcy Bardejowa jeździli do źródeł leczniczych. Trasa prowadzi również wzdłuż cennego żydowskiego cmentarza z około tysiącem kamieni nagrobnych w renesansowym, barokowym i klasycystycznym stylu.

Miejsce: Bardejov, Bardejovské Kúpele
Więcej informacji: TUTAJ

Bardejowska Kalwaria
Droga prowadząca przez wspaniały las, otoczona kapliczkami Drogi Krzyżowej, poprowadzi Cię na wzgórze, na którym znajduje się równina z eklektycznym kościołem św. Krzyża i pięknym widokiem na miasto. Z Bardejowską Kalwarią wiąże się interesująca historia, którą warto poznać. Droga na Kalwarię zaczyna się na skrzyżowaniu ulic Postajok i Pod Kalváriou – zaraz przy moście kolejowym w pobliżu stacji. Wejście trwa około 15 minut.

Miejsce: Bardejov
Więcej informacji: TUTAJ

Turistyka w Čergovie
Z perspektywy turystyki górskiej niezwykle istotne jest pasmo Čergov. Piękne przejścia między grzebieniami zapewniają widoki na połowę Słowacji. W magicznych lasach pierwotnych oraz na wysokogórskich łąkach swój dom znalazło wiele rzadkich gatunków zwierząt i chronionych roślin. Najwyższym punktem pasma jest Čergovský Minčol o wysokości 1157 metrów. Górskie łąki powstały w wyniku działalności człowieka podczas kolonizacji wołoskiej, kiedy doszło do wylesiania grzbietów w celu wypasu kóz i owiec. Dzisiaj pokrywa je wiele rzadkich, kwitnących różnymi kolorami karpackich roślin wysokogórskich. Do obszarów chronionych zalicza się tutaj także drzewostany bukowe, jaworowe i jodłowe. Znajduje się tu również wiele źródeł i ścieżek dzikich zwierząt, głównie dzika i jelenia. Góry zamieszkują też duże europejskie bestie – niedźwiedź, ryś i wilk, a także rzadki orzeł przedni czy orzeł krzykliwy. W Čergovie znajdziemy kilka rezerwatów przyrody, jeden z nich jest rezerwatem prywatnym.

Miejsce: Livovská Huta, Livov, Kríže, Hertník
Więcej informacji: TUTAJ

Wycieczka na Stebnícką Magurę

Stebnícka Magura dzięki wysokości 900 metrów nad poziomem morza jest najwyższym punktem w okolicy miasta. Na górę prowadzą oznakowane szlaki turystyczne z Bardejowa, Bardejowa-Zdrój, Zborova i Vyšnego Tvarožca. W lasach Stebníckiej Magury znajdują się rzadkie zbiorowiska roślinne, dzięki którym miejsce to w 1964 roku zostało uznane za Narodowy Rezerwat Przyrody. Szczyt wchodzi w skład pasma Busov, które pod względem powierzchni jest najmniejszym łańcuchem górskim na Słowacji. Na szczycie Stebníckiej Magury znajduje się widoczny z dużej odległości nadajnik telewizyjny o wysokości 81 metrów.

Miejsce: Bardejovské Kúpele, Zborov, Vyšný Tvarožec
Więcej informacji: TUTAJ

Uzdrowisko i muzeum zabawek w Krynicy

Krynica-Zdrój jest miastem o bogatej kulturze i historii, które łączy możliwość rekreacji, pobytów leczniczych i sportu. Źródła mineralne rozsławiły to miasteczko uzdrowiskowe już w połowie XIX wieku. Najbardziej znanym źródłem jest Zuber, ma ono jedną z najmocniejszych wód mineralnych w Europie. Pomaga przy zwiększonej kwasowości żołądka, chorobach przewodu pokarmowego, chorobach wątroby, pęcherzyka żółciowego czy przy cukrzycy. Wyjątkową instytucją działającą na terenie miasta jest Muzeum Zabawek, które prezentuje ponad 3000 eksponatów rzadkich zabawek z różnych okresów historycznych. Podczas sezonu zimowego w Krynicy działa ośrodek narciarski o najdłuższej kolejce linowej w Polsce. Pięć tras zjazdowych o różnym stopniu trudności spełni wymagania również profesjonalnych sportowców. Krynica jest oddalona od Bardejowa o około pół godziny jazdy samochodem.

Miejsce: Krynica-Zdrój (Polska)
Więcej informacji: krynica.pl,
muzeum-zabawek.pl

Bardejowski skansen
Najstarsza ekspozycja tego rodzaju na Słowacji składa się z 24 obiektów reprezentujących kulturę ludową i budownictwo ludności słowackiej i rusińskiej w regionach górnego Szarysza i górnego Zemplina. Obiekty pochodzą z XVIII – XX wieku i są zaliczane do tzw. drewnianych budynków typu karpackiego. Występują 4 rodzaje budynków – domy, budynki gospodarcze, obiekty techniczne i budowle sakralne. Niezwykle cennymi eksponatami są drewniane kościoły ze wsi Mikulášová i Zboj, unikalne urządzenie do produkcji drewnianych rur wodociągowych czy tzw. folusz – urządzenie do domowej produkcji sukna.

Miejsce: Bardejovské Kúpele
Więcej informacji: TUTAJ

Najstarsze drzewo na Słowacji
Absolutnym przyrodniczym unikatem regionu jest jednak najstarsze drzewo na Słowacji – ponad osiemsetletni dąb szypułkowy we wsi Dubinné. Ten „matuzalem” z obwodem pnia przy korzeniu wynoszącym 12,5 m przeżył naprawdę wiele. Znana jest historia, kiedy podczas bratobójczych wojen w XV wieku mieszkańcy wsi musieli uzbierać na łapówkę dla żołnierzy, żeby nie ścięli im drzewa. W okresie I wojny światowej dąb ten był na mapach oznaczony jako punkt orientacyjny. Z tego powodu austriaccy żołnierze chcieli go wyciąć, nie mogli jednak znaleźć odpowiednio dużej piły. W latach 60. XX wieku drzewo przetrwało uderzenie pioruna. Dąb jest starszy od samej wsi, która wybrała go na swój symbol. Przy jej zakładaniu znajdował się w centralnym punkcie, tak jest również dzisiaj. Mówi się nawet, że objawiła się przy nim Matka Boska, dlatego w tym miejscu na jej cześć postawiono kaplicę.
W pobliżu wsi Dubinné znajduje się również wspaniały staw – przyjemne miejsce wypoczynku pośrodku magicznej przyrody.

Miejsce: Dubinné
Więcej informacji: TUTAJ

Čierna mláka (Czarna Kałuża)

Leśny chodnik edukacyjny Čierna mláka (Czarna Kałuża) ma na celu ukazanie pozaprodukcyjnych funkcji lasu i składa się z 18 przystanków tematycznych. Na przystanku numer 10 znajduje się turystyczny taras widokowy zapewniający wspaniały widok na Zamek Zborowski. Szlak rozpoczyna się w Bardejowie-Zdrój, nad jeziorkiem. Na miejsce prowadzi szlak turystyczny trasy edukacyjnej bezpośrednio z przystanku autobusowego w Bardejowie-Zdrój.

Miejsce: Bardejovské Kúpele
Więcej informacji: TUTAJ

Zabytki I wojny światowej
Podczas pierwszej wojny światowej została zniszczona większość wsi na północ od Bardejowa, przy czym doszło również do znacznego uszkodzenia ruin Zamku Zborowskiego. Najbardziej widocznym zabytkiem tragicznych wydarzeń są cmentarze wojskowe, których w okolicy Bardejowa jest ponad 20. Do najlepiej zachowanych należą cmentarze we wsiach Becherov, Chmeľová, Stebník, Zborov, Vyšná Polianka, Nižná Polianka, Mikulášová. W Nižnej Poliance w celu upamiętnienia wydarzeń I wojny światowej udostępniono izbę pamięci poświęconą Frontowi Karpackiemu. W pobliżu wsi Becherov, na pogranicznym szczycie Dujava, wznosi się pomnik poświęcony ofiarom I wojny światowej, którego autorem jest słowacki architekt Dušan Jurkovič. Pod nim zostało pochowanych około 300 rosyjskich oraz austriacko-węgierskich żołnierzy.

Miejsce: Becherov, Chmeľová, Stebník, Zborov, Vyšná Polianka, Nižná Polianka, Mikulášová
Więcej informacji: TUTAJ

Wieża widokowa przy wzgórzu Žobrák

W pobliżu szczytu Žobrák, w paśmie Čergov, na wysokości 893 m nad poziomem morza znajdują się dwie drewniane wieże widokowe. Częścią wieży są również schroniska turystyczne (w każdej może spać około 5 osób). Wieże widokowe oferują piękne widoki na okolicę, włącznie z głównym pasmem Čergova. W okolicy znajdują się ławeczki, ognisko oraz duże zadaszenie. Woda nie znajduje się w pobliżu. Najpiękniejsze trasy wejściowe do wież widokowych prowadzą ze wsi Kríže i Hervartov. Wyjście z Hervartova trwa około półtorej godziny. W malowniczej wsi znajduje się zabytek UNESCO – najstarszy drewniany kościół na Słowacji, a kilka kilometrów od wsi także staw – przyjemne miejsce do wypoczynku. Wyjście ze wsi Kríže trwa około godziny, ale przy szybszym tempie. Jest to charakterystyczna wieś z zachowanymi drewnianymi domami i pomnikiem pochodzącym z 1960 roku, który upamiętnia partyzancką przeszłość wsi. W pobliżu wsi znajdują się również zrekonstruowane okopy wojenne i ziemianka.

Miejsce: Hervartov, Kríže
Więcej informacji: TUTAJ

Drewniane kościoły
Drewniane kościoły są najcenniejszym skarbem słowackiej architektury ludowej. Znajdują się niemal wyłącznie w północno wschodniej Słowacji, przy czym najwięcej – aż 26 – jest ich właśnie w regionie górnego Szarysza. Przy ich budowie ze względów religijnych nie można było używać gwoździ, które były kojarzone z ukrzyżowaniem Chrystusa. Z tego powodu mistrzowie starali się wykonać stabilne drewniane łączenia, które będą odporne na działanie czasu i wpływy atmosferyczne. We wnętrzu dominują unikalne ikony typu karpackiego osadzone w ikonostasach w stylu baroku i rokoko. Z reguły są to kościoły obrządku wschodniego. Najstarszym drewnianym kościołem na Słowacji jest jednak wyjątkowy rzymskokatolicki kościół gotycki z XV wieku we wsi Hervartov, który znajduje się również na liście UNESCO. Do drewnianych kościołów w pobliżu Bardejowa i Svidníka wpisanych na listę zabytków UNESCO należą również rusińskie kościoły greckokatolickie we wsi Bodružal i Ladomirová.

Miejsce: Hervartov, Tročany, Krivé, Lukov, Kožany, Bardejovské Kúpele, Frička, Jedlinka, Varadka, Bodružal, Ladomirová
Więcej informacji: TUTAJ

Studnia Króla (Kráľová studňa)
Do końca XIX wieku przez wieś Lenartov prowadził szlak handlowy z Polski do Galicji. Przypominają o nim widoczne pozostałości, do których należą ruiny gościńca Królewska Studnia w pobliżu polsko-słowackiej granicy. Gościniec był jednym z przystanków. Studnia z wodą pitną niedaleko gościńca zachowała się do dzisiaj. W 1471 roku w tym miejscu węgierski król Maciej Korwin spotkał się z polskim królem Kazimierzem IV Jagiellończykiem i jego synem – świętym Kazimierzem, który do dzisiaj pozostaje patronem Polski. Z tego powodu w polskiej literaturze studnia jest określana mianem studni trzech króli. Magiczne miejsce w okolicy Bardejowa znane jako Studnia Króla posiada schronisko turystyczne czy drewnianą wieżą widokową. Na miejsce można dotrzeć po zielonym szlaku turystycznym prowadzącym ze wsi Lenartov. Wejście piesze trwa około 1,5 godziny.

Miejsce: Lenartov
Więcej informacji: TUTAJ

Śladami Słowackiego Powstania Narodowego

W czasach Słowackiego Powstania Narodowego ważnym ośrodkiem partyzantów była wieś Kríže, leżąca u podnóża gór Čergov. Działała tutaj partyzancka brygada Čapajev, później Związek Partyzantów Alexander Nevský. Na cześć bohaterów wojennych od 1960 roku nad wsią wznosi się majestatyczny pomnik powstania. Na pobliskim strategicznym zboczu znajdują się również zachowane wojskowe okopy czy zrekonstruowana ziemianka. Dalszym zabytkiem z czasów II wojny światowej jest tajny partyzancki szpital nad wsią Livov. Wybudowali i prowadzili go lokalni członkowie ruchu oporu, za co później zostali srogo ukarani przez Niemców. Szpital ten był przejawem nadzwyczajnej ofiarności i bohaterstwa lokalnych mieszkańców i stał się symbolem w całej Słowacji.

Miejsce: Kríže, Livov
Więcej informacji: TUTAJ

Muzeum Andy’ego Warhola w Medzilaborcach

Muzeum Sztuki Nowoczesnej Andy’ego Warhola jest pierwszą na świecie instytucją muzealno-edukacyjną poświęconą wybitnemu artyście XX wieku – królowi pop-artu Andy’emu Warholowi. W ramach ekspozycji są przedstawione wszystkie okresy twórczości jego życia. Oprócz prezentacji działalności Andy’ego Warhola muzeum jest również poświęcone życiu i twórczości jego brata Paula i bratanka Jamesa. Ekspozycja obejmuje również wiele cennych materiałów świadczących o rusińskim pochodzeniu Andy’ego Warhola, którego rodzice pochodzili z Mikovej przy Medzilaborcach. W muzeum prezentowana jest także działalność naukowo-badawcza i edukację muzealną w zakresie teorii plastycznej i krytyki aktualnej sztuki wizualnej. Od Bardejowa jest oddalone półtorej godziny podróży samochodem.

Miejsce: Medzilaborce
Więcej informacji: TUTAJ

Zamek w Zborowie
Zamek w Zborowie, zwany również Makovica, po raz pierwszy jest wspominany w 1347 roku. Został wybudowany w celu obrony węgierskiego pogranicza i szlaku handlowego do Polski. Jego właścicielami były kolejno rodziny Cudar, Rozgonyi, Tarczay, Šeredy i Rakoczy. Za czasów powstania Thököl’ego w 1684 roku został zniszczony przez wojska cesarskie, a ruiny zamku uszkodziły również walki podczas I wojny światowej. Zborowskie wzgórze zamkowe w 1926 zostało uznane za rezerwat przyrody, co sprawia, że jest zaliczane do najstarszych obszarów chronionych na Słowacji. Majestatyczne ruiny zamku piętrzące się nad wsią Zborov pod względem powierzchni należą do największych na Słowacji. Wejście na zamek ze Zborova lub Dlhej Lúki trwa około 30 minut.

Miejsce: Zborov, Dlhá Lúka
Więcej informacji: TUTAJ

Dukla, Svidník, Dolina Śmierci
Okolica Przełęczy Dukielskiej w pobliżu miasta Svidník była miejscem rozgrywania się jednej z największych górskich bitew II wojny światowej – Operacji Karpacko-Dukielskiej. W celu upamiętnienia ponad 30 000 poległych żołnierzy obecnie w Svidníku znajduje się monumentalny Pomnik Armii Czerwonej, pod którym zostało pochowanych ponad 9 000 sowieckich żołnierzy. W pobliżu znajduje się Wojskowe Muzeum Historyczne, specjalizujące się w historii I wojny światowej we Wschodnich Karpatach, historii okresu międzywojennego oraz II wojny światowej ze szczególnym uwzględnieniem przebiegu Operacji Karpacko-Dukielskiej, ruchu partyzanckiego oraz akcji wyzwoleńczej przeprowadzonej w latach 1944 – 1945. Bezpośrednio na Dukli, w pobliżu wsi Vyšný Komárnik, znajduje się kolejne wielkie dzieło – Pomnik 1 Czechosłowackiego Korpusu Armijnego symbolizujący atak wojsk na wrogą obronę. Wyjątkowa ekspozycja ciężkiej techniki wojskowej jest zainstalowana wzdłuż Doliny Śmierci w pobliżu wsi Kapišová, czy w okolicy wsi Vyšný i Nižný Komárnik.

Miejsce: Svidník, Kapišová, Vyšný Komárnik, Nižný Komárnik
Więcej informacji: TUTAJ

Naturalny basen Makovica
Chcesz popływać w dobrych warunkach i odpocząć pośród zieleni prawdziwego lasu nad wodą? Masz książkę, którą chciałbyś przeczytać od dłuższego czasu? Lubisz domową kuchnię, dobrze schłodzone piwo czy lody? Nie lubisz przepełnionych basenów? W tym przypadku wybierz letnie naturalne kąpielisko Makovica! Ulubiony ośrodek rekreacyjny znajduje się 17 km na północ od Bardejowa, w pobliżu wsi Nižná Polianka. Kąpielisko jest podzielone na część dla pływaków (o głębokości do 3,5 m) oraz część dla dzieci (o głębokości do 1,5 m). Głębokość wody zwiększa się stopniowo. Dostępna jest również trampolina. Temperatura wody waha się od 21 do 27°C. To płatne kąpielisko jest otwarte głównie w lipcu i sierpniu. W Nižnej Poliance oprócz kąpieliska znajdują się również zabytki I wojny światowej – cmentarz wojskowy i izba pamięci Frontu Karpackiego.

Miejsce: Nižná Polianka
Więcej informacji: TUTAJ